Γενική περιγραφή του έργου:
Το έργο “SUSTAIN”, που ιδρύθηκε και συντονίζεται από το Δημοτικό Σχολείο Καμπιών – Εθνομάρτυρα Κυπριανού, στοχεύει στην καλλιέργεια της περιβαλλοντικής συνείδησης των μαθητών και των μαθητριών. Μέσω της εξερεύνησης και της δημιουργίας παιδικών βιβλίων με επίκεντρο τον Στόχο Αειφόρου Ανάπτυξης 15: Ζωή στη Στεριά (SDG15: Life on Land), επιδιώκεται τα παιδιά να αναπτύξουν μια βαθιά κατανόηση της περίπλοκης σχέσης μεταξύ των ανθρώπων και του φυσικού κόσμου.
Οι μαθητές και οι μαθήτριες θα έχουν την ευκαιρία να εκφράσουν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους για περιβαλλοντικά ζητήματα, τόσο σε τοπικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο, καλλιεργώντας παράλληλα μια ισχυρή ενσυναίσθηση για όλα τα έμβια όντα και συνειδητοποιώντας τη σημασία της διατήρησης της βιοποικιλότητας. Το έργο αξιοποιεί επίσης, ψηφιακά εργαλεία για τη διευκόλυνση της συνεργασίας και της ανταλλαγής γνώσεων μεταξύ μαθητών από διαφορετικά πολιτισμικά υπόβαθρα. Μέσα από αυτές τις συλλογικές προσπάθειες, οι συμμετέχοντες αναπτύσσουν βασικές δεξιότητες του 21ου αιώνα, όπως η κριτική σκέψη, η δημιουργικότητα και η επικοινωνία, ενδυναμώνοντάς τους να γίνουν παγκόσμιοι πολίτες με δέσμευση στην οικοδόμηση ενός βιώσιμου μέλλοντος.
Στο έργο, που θα τρέξει από τον Ιανουάριο έως τον Ιούνιο του 2025, συνεργάζονται 8 σχολεία από Κύπρο, Ελλάδα, Ισπανία και Ρουμανία, με επίσημη γλώσσα επικοινωνίας τα αγγλικά. Ειδικότερα στο έργο, συμμετέχουν 305 παιδιά, 4 έως 12 χρονών, και εκπαιδευτικοί από τα πιο κάτω σχολεία:
- 8ο Δημοτικό Σχολείο Σερρών (Ελλάδα) - Ε' τάξη
- 27ο Νηπιαγωγειο Λάρισας (Ελλάδα) - 4 μέχρι 6 χρονών
- Δημοτικό Σχολείο Αγίου Αδριανού, Ναύπλιο (Ελλάδα) - Γ' τάξη
- Δημοτικό Σχολείο Αργυρίου Καρδίτσας (Ελλάδα) - Α' τάξη
- Δημοτικό Σχολείο Καμπιών – Εθνομάρτυρα Κυπριανού (Κύπρος) - Α' έως Στ' τάξη
- Ceip Fuentes Claras (Ισπανία) - Α' έως Στ' τάξη
- School “Stroe S. Belloescu”, Bârlad (Ρουμανία) - Γ' τάξη
- Secondary School of Dumbravita, Timis County (Ρουμανία) - Β' τάξη
Προτεραιότητες και στόχοι του έργου:
Το έργο “SUSTAIN”, μέσα από στοχευμένες δραστηριότητες, επικεντρώνεται στην ολιστική ανάπτυξη των μαθητών και μαθητριών, δίνοντας έμφαση στους παρακάτω τομείς:
Περιβαλλοντικός Γραμματισμός
- Να μελετήσουν και να κατανοήσουν βαθύτερα διάφορα περιβαλλοντικά ζητήματα και τον αντίκτυπό τους.
- Να εντοπίζουν τοπικά και παγκόσμια περιβαλλοντικά προβλήματα και να αντιλαμβάνονται τις επιπτώσεις τους σε οικοσυστήματα και κοινότητες.
- Να υιοθετούν βιώσιμες πρακτικές και συμπεριφορές.
- Να καλλιεργήσουν μια ισχυρή αίσθηση ευθύνης για το περιβάλλον.
Λογοτεχνικός Γραμματισμός
- Να ενθαρρυνθούν στην ανάγνωση παιδικών βιβλίων με θέμα τη φύση και το περιβάλλον.
- Να αναπτύξουν την κατανόηση περιβαλλοντικών θεμάτων μέσα από την παιδική λογοτεχνία.
- Να καλλιεργήσουν την επιθυμία για εξερεύνηση νέων κειμενικών ειδών.
Δημιουργική Γραφή
- Να εκφράζουν ελεύθερα τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τη φαντασία τους μέσω δραστηριοτήτων δημιουργικής γραφής.
- Να αναπτύξουν δεξιότητες αφήγησης δημιουργώντας ιστορίες με αρχή, μέση και τέλος.
- Να διαμορφώσουν ένα προσωπικό ύφος στη γραφή τους.
- Να συνεργάζονται για τη συλλογική συγγραφή ιστοριών και άλλων κειμένων.
Ψηφιακές Δεξιότητες
- Να αποκτήσουν καλύτερη γνώση στη χρήση ψηφιακών εργαλείων για έρευνα, επικοινωνία και δημιουργία.
- Να βελτιώσουν τις δεξιότητες διαδικτυακής επικοινωνίας, μαθαίνοντας και εφαρμόζοντας τους κανόνες ορθής διαδικτυακής συμπεριφοράς.
- Να λειτουργούν ως υπεύθυνοι ψηφιακοί πολίτες.
Δεξιότητες 21ου αιώνα
- Να ενισχύσουν τις ικανότητες κριτικής σκέψης και επίλυσης προβλημάτων.
- Να καλλιεργήσουν τη δημιουργικότητα και την καινοτομία.
- Να προωθήσουν τη συνεργασία και την αποτελεσματική επικοινωνία.
- Να αναπτύξουν την ιδιότητα του παγκόσμιου πολίτη και τη διαπολιτισμική κατανόηση.
Δραστηριότητες και παραγόμενα του έργου
Οι δραστηριότητες που σχεδιάστηκαν για την επίτευξη των στόχων του έργου εστιάζουν σε τρεις βασικούς άξονες:
Α. Αλληλογνωριμία και Επικοινωνία των Συμμετεχόντων:
- Τα παιδιά κάθε σχολείου ετοίμασαν μια παρουσίαση με φωτογραφικό και άλλο υλικό για το σχολείο τους, το οποίο μοιράστηκαν σε έναν διαδραστικό χάρτη στο Padlet.
- Κάθε μαθητής και μαθήτρια δημιούργησε το δικό του/της avatar και την ταυτότητά του/της, αναρτώντας τις παρουσιάσεις σε κοινόχρηστο τοίχο του Padlet.
- Σε μια ειδική διαδικτυακή συνάντηση, τα παιδιά αλληλογνωρίστηκαν και συνεργάστηκαν για τη δημιουργία του λογότυπου και της αφίσας του έργου.
- Οι συμμετέχοντες και συμμετέχουσες εκπαιδευτικοί ετοίμασαν σύντομες παρουσιάσεις του εαυτού τους στο Canva.
- Επιπλέον, διατηρούσαν τακτική επικοινωνία μέσω μιας ομάδας στο WhatsApp, καθώς και κατά τις μηνιαίες διαδικτυακές συναντήσεις που πραγματοποιούνταν για την παρακολούθηση της πορείας του έργου και την παροχή ανατροφοδότησης.
Β. Γνωριμία με τον Στόχο 15 για την Αειφόρο Ανάπτυξη:
Σε επίπεδο τάξης ή σχολικής μονάδας επεξεργαστήκαμε το παιδικό εικονογραφημένο βιβλίο «Η Γη είναι φίλη μου» (“La terre est mon amie”, Maia Brami & Karine Daisay), το οποίο ενθαρρύνει τους μικρούς αναγνώστες να συνδεθούν με τη φύση και να εκτιμήσουν τον κόσμο γύρω τους. Στόχος του είναι να καλλιεργήσει μια αίσθηση θαυμασμού και σεβασμού για το περιβάλλον. Το περιεχόμενο του βιβλίου είναι απόλυτα συνυφασμένο με τους στόχους του έργου “SUSTAIN”. Εστιάζει στην αισθητηριακή εξερεύνηση της φύσης, στην κατανόηση της αλληλεξάρτησης της ζωής, καθώς και στη σημασία των απλών πράξεων περιβαλλοντικής φροντίδας, προσφέροντας παραδείγματα από διάφορα μέρη του πλανήτη. Με την ποιητική του αφήγηση και τις ελκυστικές εικονογραφήσεις, το βιβλίο προσκαλεί τα παιδιά να δημιουργήσουν έναν προσωπικό δεσμό με τη Γη, βλέποντάς την ως μια ζωντανή φίλη που αξίζει αγάπη και φροντίδα. Είναι ιδανικό για να πυροδοτήσει τις πρώτες συζητήσεις για τη φύση, την ενσυνειδητότητα και την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση.
Επιπρόσθετα, διαβάσαμε και επεξεργαστήκαμε το λογοτεχνικό βιβλίο «Η Γκρέτα και οι γίγαντες» ("Greta and the Giants", Zoe Tucker & Zoe Persico). Πρόκειται για ένα παιδικό 
εικονογραφημένο βιβλίο που, εμπνευσμένο από την Γκρέτα Τούνμπεργκ, λειτουργεί ως αλληγορία για την κλιματική αλλαγή και την περιβαλλοντική δράση. Αφηγείται την ιστορία της μικρής Γκρέτα που, αντικρίζοντας την καταστροφή του δάσους της από τους "Γίγαντες", βρίσκει το θάρρος να υψώσει τη φωνή της και να εμπνεύσει άλλα παιδιά να ενωθούν στον αγώνα της. Το βιβλίο αναδεικνύει τη δύναμη της συλλογικής δράσης και της ελπίδας για αλλαγή, υπογραμμίζοντας την περιβαλλοντική ευθύνη και το γεγονός ότι ακόμα και μία μικρή φωνή μπορεί να φέρει την αλλαγή. Λόγω της ξεκάθαρης δομής και του αλληγορικού του χαρακτήρα, το κείμενο του βιβλίου αξιοποιήθηκε ως πρότυπο (κείμενο-μέντορας) για τη συγγραφή δικών μας ιστοριών με οικολογικό περιεχόμενο. Έτσι, προσέφερε ένα πλαίσιο για την ανάπτυξη χαρακτήρων, συμβολισμών και μηνυμάτων γύρω από περιβαλλοντικά θέματα.
Γ. Συνεργατικά Παραγόμενα:
Μέσα από τη συνεργασία των σχολείων, προέκυψαν συγκεκριμένα παραγόμενα που αναδεικνύουν τη συλλογική δουλειά και τη δημιουργικότητα των μαθητών:
Λογότυπο και αφίσα του έργου: Τα γράμματα του ακρωνυμίου για το λογότυπο, καθώς και όλες οι λέξεις του τίτλου του έργου για την αφίσα, φιλοτεχνήθηκαν από διαφορετικά σχολεία. Σε διαδικτυακή συνάντηση, τα παιδιά όλων των σχολείων τοποθέτησαν συνεργατικά τα γράμματα και τις λέξεις τους στο Canva, δημιουργώντας έτσι το λογότυπο και την αφίσα του έργου.
"The Multilingual Alphabet of SDG15: Life on Land": Εμπνευσμένοι από το βιβλίο «Η Γη είναι φίλη μου» και το γλωσσάρι που υπάρχει σε κάθε κεφάλαιό του, δημιουργήσαμε ένα πολύγλωσσο αλφαβητάρι. Αυτό περιλαμβάνει λέξεις και έννοιες σχετικές με τον Στόχο 15 για την Αειφόρο Ανάπτυξη: Ζωή στη Στεριά. Τα γράμματα του αγγλικού αλφαβήτου μοιράστηκαν στους εταίρους, οι οποίοι επέλεξαν μια σχετική λέξη για το καθένα και την παρουσίασαν με μια ζωγραφιά. Οι ζωγραφιές αυτές συντέλεσαν σε ένα ψηφιακό βιβλίο, δημιουργημένο στο Book Creator, διαθέσιμο στον σύνδεσμο https://read.bookcreator.com/xKsTKMyZdObqHVlFbYbFzljiZM83/a3LPlE4xT5G8sixcIvJlIg Κατά την παρουσίασή του στις τάξεις, γινόταν και η μετάφραση της λέξης/έννοιας στην εθνική γλώσσα κάθε εταίρου.
“Earth is our friend”: Με έναυσμα το ομώνυμο βιβλίο γνώσεων και ακολουθώντας τον τρόπο γραφής του, κάθε συνεργαζόμενο σχολείο ετοίμασε ένα πληροφοριακό κείμενο σε αφηγηματική μορφή. Αφηγητής είναι ένα χαρακτηριστικό είδος ζώου ή φυτού της περιοχής του σχολείου, το οποίο μιλά εκ μέρους των άλλων έμβιων όντων. Το κείμενο παρέχει πληροφορίες για το τοπικό οικοσύστημα και τη βιοποικιλότητά του, αναφορές σε ενδημικά ή προστατευόμενα είδη, τους περιβαλλοντικούς κινδύνους ή απειλές, καθώς και τις απαραίτητες ανθρώπινες ενέργειες για τη διατήρηση του περιβάλλοντος. Το κείμενο είναι γραμμένο στην εθνική γλώσσα και στα αγγλικά, και συνοδεύεται από σχετικές ζωγραφιές. Όλες οι ιστορίες συγκεντρώθηκαν σε ένα ενιαίο ψηφιακό βιβλίο στο Book Creator, το οποίο μπορείτε να βρείτε στον σύνδεσμο: https://read.bookcreator.com/xKsTKMyZdObqHVlFbYbFzljiZM83/n02cuVEuTFGZWrKhbOP-Bg
“SUSTAINERS vs. Dragons”: Το αποκορύφωμα της συνεργασίας μας είναι ένα συνεργατικό βιβλίο πολλαπλών αφηγήσεων, μια δημιουργία εμπνευσμένη από τα ίδια τα παιδιά. Έχοντας ως «κείμενο-μέντορα» το βιβλίο «Η Γκρέτα και οι γίγαντες», τα παιδιά ανέλαβαν τον ρόλο υπερασπιστών της φύσης, συγκροτώντας την ομάδα "SUSTAINERS". Μέσα από τις ιστορίες τους, όλοι μαζί βοήθησαν τα ζώα και τα φυτά του τόπου τους να αντιμετωπίσουν τους αδίστακτους δράκους που καταστρέφουν το περιβάλλον. Τα κείμενα των παιδιών, μεταφρασμένα στα αγγλικά, συνοδεύονται από εικονογραφήσεις – ορισμένες εκ των οποίων δημιουργήθηκαν με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης – και έχουν αποτελέσει το υλικό για το τρίτο βιβλίο του έργου, το οποίο μπορείτε να διαβάσετε στον σύνδεσμο: https://read.bookcreator.com/xKsTKMyZdObqHVlFbYbFzljiZM83/zV8pGAJtQ5CWU_DgvXofcA